رخش یا دخش؟ (بررسی صورت‌نگاشت یک لغت در نسخه‌های شاهنامه)

author

سجاد آیدنلو استاد دانشگاه پیام نور

Abstract:

در این مقاله کوشش شده است تا مبتنی بر رویکردی تحلیلی – مقایسه‌ای ‌اختلاف صورت‌نگاشته‌های دو واژة «رخش» و «دخش» در فعل مرکب «رخش / دخش‌کردن به معنای «تیره و سیاه کردن» در چهار بیت شاهنامة فردوسی واکاوی، مقایسه و شرح شود. بنابراین، در مسیر شرح و پردازش مباحث نوشتار، به بررسی جایگاه صرفی و معنایی این واژگان، در چارچوب رویکرد مقایسه‌ای به نسخه‌های مورد بررسی شاهنامه پرداخته‌ایم. نتایج پژوهش از جمله گویای آن است که «رخش» و «رخش کردن» در فرهنگ‌ها و متون فارسی به معنای «سیاه و تیره کردن» دیده نمی‌شود و اشتقاق واژه نیز دقیقاً متضادّ این معناست، امّا ریشه شناسی‌‌های پیشنهاد شده برای «دخش» معنای «سیاهی» را برای آن تأیید می‌کند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

رخش یا دخش؟ (بررسی صورت نگاشت یک لغت در نسخه های شاهنامه)

در این مقاله کوشش شده است تا مبتنی بر رویکردی تحلیلی – مقایسه ای اختلاف صورت نگاشته های دو واژة «رخش» و «دخش» در فعل مرکب «رخش / دخش کردن به معنای «تیره و سیاه کردن» در چهار بیت شاهنامة فردوسی واکاوی، مقایسه و شرح شود. بنابراین، در مسیر شرح و پردازش مباحث نوشتار، به بررسی جایگاه صرفی و معنایی این واژگان، در چارچوب رویکرد مقایسه ای به نسخه های مورد بررسی شاهنامه پرداخته ایم. نتایج پژوهش از جمله ...

full text

شاهنامه امیربهادری یا شاهنامه مظفری

full text

بررسی بازتاب اعتقاد به استویهاد یا دیو مرگ در شاهنامه

دیوها و مخلوقات اهریمنی بخشی جداییناپذیر از اساطیر و باورهای ایرانیان باستان را تشکیل میدهند، در واقع پیشینیان ما برای هر کدام از رذیلتها و پدیدههای شر، قائل به دیوی خاص بودند و آشکار شدن هریک از این عناصر شرور و ویرانگر را به آن دیوها نسبت میدادند. از جمله پدیدههایی که ایرانیان برای آن دیوی خاص قائل بودند، پدیدۀ مرگ است؛ پدیدهای که آن را به استویهاد یا دیو مرگ منسوب میکردند. این باور ...

full text